29. De getijden in het klooster
Door: keesinegypte
Blijf op de hoogte en volg Cornelis
14 Januari 2012 | Egypte, Caïro
Net als in de kloosters in het katholieke Westen kent men ook hier in het klooster vaste gebedstijden. Die getijden zijn over heel de dag verdeeld: van vóór zonsopgang tot midden in de nacht. De vorm van die gebedstijden ligt vast. Er is telkens één en hetzelfde inleidende gebed (waarin onder andere, heel indrukwekkend, Psalm 51 gebeden wordt: "Wees mij genadig, o God, naar uw goedertierenheid") en daarna volgt de eigen tekst voor elk deel van de dag.
Blijkbaar worden de getijden niet alleen in het klooster gevolgd, maar ook door sommige gelovigen thuis. In ieder geval kon je het handige kleine gebedsboekje voor de getijden in de souvernirwinkel van het klooster in allerlei uitvoeringen kopen. Van mijn gastenbroeder Da'oed kreeg ik er één met op de voorkant een afbeelding van zijn naamgenoot David, die op de harp speelt.
Toen ik dat boekje eenmaal had, ging ik daarmee gewapend naar de kerk; ik had goede hoop dat ik het getijde dat ik al enkele dagen meemaakte, het gebed bij het invallen van de duisternis, nu zou kunnen volgen. Voor de zekerheid had ik het eerste gedeelte van dat getijde ook al uit het Arabisch vertaald. Dat was niet bijzonder ingewikkeld want het betrof Psalm 117 (u weet wel, de kortste van allemaal).
Maar toen de viering eenmaal begon, begreep ik al snel dat mijn hoop om het verloop van dit getijde in mijn gebedenboekje te kunnen volgen, ijdel was. Omdat de tekst elke dag gebeden wordt, kennen de monniken hem natuurlijk al lang uit hun hoofd. En omdat de tekst tòch vastligt, reciteren de meesten van hen de gebeden in een duizelingwekkend tempo. Je verwacht elk ogenblik dat ze over hun tong struikelen, maar dat gebeurt maar zelden. (Het kan zijn dat het tempo bij het gebed om vier uur ’s middags ook daarom bijzonder hoog is, omdat er – naar de geuren te oordelen – in aansluiting daaraan gegeten wordt, maar dat denk ik eigenlijk niet.)
Net als in de kloosters in het Westen spelen in de getijden de Psalmen een grote rol. In het gebed bij zonsondergang wordt zomaar even een tiental Psalmen gereciteerd. Daartoe behoort, zoals gezegd, de bijzonder korte Psalm 117, maar onmiddellijk daarna wordt ook Psam 118 gebeden, en die is toch een heel stuk langer.
Bij het vertalen van enkele van deze Psalmen viel me trouwens nog iets aardigs op. De Arabische bijbel die in Egypte en andere Arabisch sprekende landen gebruikt wordt, is in de loop van de negentiende eeuw vertaald door een (naar ik meen: Amerikaanse) Jezuïet die Van Dijck heette. Maar de tekst van de Psalmen in het gebedenboekje week heel vaak van die vertaling van Van Dijck af.
Nu is het zo dat voor de orthodoxe christenen (niet alleen hier in Egypte, maar bijvoorbeeld ook in Griekenland en Rusland) de kanonieke tekst van de bijbel niet de Latijnse vertaling van Hiëronymus is (zo is het officieel in de rooms-katholieke kerk), of de Hebreeuwse tekst van het Eerste Testament en de Griekse tekst van het Nieuwe Testament (zoals bij de Protestanten), maar alléén de Griekse tekst. Het Eerste Testament is namelijk in de laatste eeuwen vóór het begin van onze jaartelling vanuit het Hebreeuws (en het Aramees) in het Grieks vertaald.
Nu is de Hebreeuwse tekst van het Eerste Testament pas vanaf de eerste eeuw ná Christus definitief vastgelegd. In de teksten uit de tijd daarvóór (bijvoorbeeld in de teksten die bij de Dode Zee gevonden zijn) kwamen nog allerlei (meestal kleine) verschillen voor ten opzichte van de Hebreeuwse tekst zoals wij die nu kennen. Uiteraard vind je dergelijke kleine verschillen ook terug in die oude Griekse vertaling. En omdat men in de Arabische wereld vanouds een bijbeltekst gebruikte die terugging op die Griekse vertaling, vind je die verschillen óók terug in de oude Arabische vertaling. De tekst van de Psalmen die in het gebedenboekje staat, is klaarblijkelijk die van die oude Arabische vertaling.
Volgens mij is niemand van de monniken zich ervan bewust dat hij met twee verschillende Arabische vertalingen werkt. Waarschijnlijk is het net als bij ons: hoewel we in de kerk en thuis (toch?) de Nieuwe Bijbelvertaling lezen, bidden we het Onze Vader in de vorm zoals die in de vertaling van het NBG van 1951 stond. Maar was u zich daar überhaupt bewust van?
Blijkbaar worden de getijden niet alleen in het klooster gevolgd, maar ook door sommige gelovigen thuis. In ieder geval kon je het handige kleine gebedsboekje voor de getijden in de souvernirwinkel van het klooster in allerlei uitvoeringen kopen. Van mijn gastenbroeder Da'oed kreeg ik er één met op de voorkant een afbeelding van zijn naamgenoot David, die op de harp speelt.
Toen ik dat boekje eenmaal had, ging ik daarmee gewapend naar de kerk; ik had goede hoop dat ik het getijde dat ik al enkele dagen meemaakte, het gebed bij het invallen van de duisternis, nu zou kunnen volgen. Voor de zekerheid had ik het eerste gedeelte van dat getijde ook al uit het Arabisch vertaald. Dat was niet bijzonder ingewikkeld want het betrof Psalm 117 (u weet wel, de kortste van allemaal).
Maar toen de viering eenmaal begon, begreep ik al snel dat mijn hoop om het verloop van dit getijde in mijn gebedenboekje te kunnen volgen, ijdel was. Omdat de tekst elke dag gebeden wordt, kennen de monniken hem natuurlijk al lang uit hun hoofd. En omdat de tekst tòch vastligt, reciteren de meesten van hen de gebeden in een duizelingwekkend tempo. Je verwacht elk ogenblik dat ze over hun tong struikelen, maar dat gebeurt maar zelden. (Het kan zijn dat het tempo bij het gebed om vier uur ’s middags ook daarom bijzonder hoog is, omdat er – naar de geuren te oordelen – in aansluiting daaraan gegeten wordt, maar dat denk ik eigenlijk niet.)
Net als in de kloosters in het Westen spelen in de getijden de Psalmen een grote rol. In het gebed bij zonsondergang wordt zomaar even een tiental Psalmen gereciteerd. Daartoe behoort, zoals gezegd, de bijzonder korte Psalm 117, maar onmiddellijk daarna wordt ook Psam 118 gebeden, en die is toch een heel stuk langer.
Bij het vertalen van enkele van deze Psalmen viel me trouwens nog iets aardigs op. De Arabische bijbel die in Egypte en andere Arabisch sprekende landen gebruikt wordt, is in de loop van de negentiende eeuw vertaald door een (naar ik meen: Amerikaanse) Jezuïet die Van Dijck heette. Maar de tekst van de Psalmen in het gebedenboekje week heel vaak van die vertaling van Van Dijck af.
Nu is het zo dat voor de orthodoxe christenen (niet alleen hier in Egypte, maar bijvoorbeeld ook in Griekenland en Rusland) de kanonieke tekst van de bijbel niet de Latijnse vertaling van Hiëronymus is (zo is het officieel in de rooms-katholieke kerk), of de Hebreeuwse tekst van het Eerste Testament en de Griekse tekst van het Nieuwe Testament (zoals bij de Protestanten), maar alléén de Griekse tekst. Het Eerste Testament is namelijk in de laatste eeuwen vóór het begin van onze jaartelling vanuit het Hebreeuws (en het Aramees) in het Grieks vertaald.
Nu is de Hebreeuwse tekst van het Eerste Testament pas vanaf de eerste eeuw ná Christus definitief vastgelegd. In de teksten uit de tijd daarvóór (bijvoorbeeld in de teksten die bij de Dode Zee gevonden zijn) kwamen nog allerlei (meestal kleine) verschillen voor ten opzichte van de Hebreeuwse tekst zoals wij die nu kennen. Uiteraard vind je dergelijke kleine verschillen ook terug in die oude Griekse vertaling. En omdat men in de Arabische wereld vanouds een bijbeltekst gebruikte die terugging op die Griekse vertaling, vind je die verschillen óók terug in de oude Arabische vertaling. De tekst van de Psalmen die in het gebedenboekje staat, is klaarblijkelijk die van die oude Arabische vertaling.
Volgens mij is niemand van de monniken zich ervan bewust dat hij met twee verschillende Arabische vertalingen werkt. Waarschijnlijk is het net als bij ons: hoewel we in de kerk en thuis (toch?) de Nieuwe Bijbelvertaling lezen, bidden we het Onze Vader in de vorm zoals die in de vertaling van het NBG van 1951 stond. Maar was u zich daar überhaupt bewust van?
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
